четверг, 18 октября 2018 г.

Թարգմանություն

Астрофизики назвали три пути развития человечества
Группа астрофизиков во главе с американцем Адамом Франком построила модель развития экзоцивилизации, по которой они выделили три возможных пути развития человечества, пишет журнал The Atlantic.В модели астрофизиков цивилизация использовала ресурсы для эволюции и расширения. Чем больше ресурсов добывается из недр планеты, тем шире становится популяция, но вместе с тем пропорционально ухудшаются окружающие условия. В итоге среда должна перейти тот рубеж, когда прирост населения станет нестабильным, и оно встанет перед угрозой вымирания.
Поэтому ученые добавили в модель переключатель между двумя видами ресурсов. Так, при первом варианте вырабатывается много энергии, но значительно ухудшается экология. При использовании ресурсов второго типа производство энергии несравнимо больше, но условиям жизни никакого вреда не наносится.Исследователи выделили три самых вероятных сценария развития.
Աստղաֆիզիկոսները մարդկային զարգացման երեք ուղիներն անվանեցին

Աստղաֆիզիկների մի խումբ Ամերիկյի գլխաորությամբ Ադամ Ֆրենի հետ կառուցեցին մոդել `էկզեկվիլիզացիայի զարգացման համար ըստ որի, նրանք բացահայտել են մարդկային զարգացման երեք հնարավոր ուղիները սրա մասին գրում է The Atlantic ամսագիրը: Աստերֆիզիկական մոդելում քաղաքակրթությունը օգտագործեց ռեսուրսնեիր էվոլյուցիա և ընդլայման համար:Որքան ավելի շատ ռեսուրսներ են արդյունահանվում մոլորակի մեջ բնակչությունը դառնում է ավելի լայն:Սակայն այս ոլորտում առկա է համաչափ բեկումային իրավիճակ արդյունքում շրջակա միջավայրը պետք է անցնի այդ գիծը երբ բնակչության աճի կդառնա անկայուն և դա կհանգեցնի ոչնչացման սպառնալիքի:Հետևաբար, գիտնականները ավելացրել են փոխարկումը երկու տեսակի ռեսուրսների միջև:Այսպիսով, առաջին տարբերակի մեջ շատ էներգիա է ստեղծվում սակայն էկոլոգիան զգալիորեն վատթարանում է:Երկրորդ տեսակի ռեսուրսների օգտագործման դեպքում էներգիայի արտադրությունը անհամեմատ ավելի շատ է բայց կյանքի պայմանները չեն վնասվում:Հետազոտողները բացահայտել են երեք ամենահավանական սցենարները:


















четверг, 4 октября 2018 г.

Թարգմանություն

Два дровосека
Два дровосека как-то поспорили, кто из них нарубит больше леса с утра и до четырёх часов пополудни.
С утра мужчины разошлись по своим позициям. Поначалу они работали в одном темпе. Но через час один из них услышал, как второй перестал рубить дерево. Поняв, что это его шанс, первый лесоруб удвоил свои усилия.
Прошло десять минут, и он услышал, что второй дровосек снова принялся за работу. И снова они работали почти синхронно, как вдруг первый лесоруб опять услышал, как его противник снова остановился. Вновь дровосек обрадовано принялся за работу, уже ощущая запах победы.
И так продолжалось целый день. Каждый час один из лесорубов останавливался на десять минут, а второй продолжал работу. Когда время истекло, тот, что работал не переставая, был совершенно уверен — приз у него в кармане.
Каково же было его удивление, когда он узнал, что ошибся.
— Как это получилось? — спросил он своего напарника. — Каждый час я слышал, как ты на десять минут прекращаешь работу. Как ты умудрился нарубить больше дерева, чем я? Это невозможно!
— На самом деле всё очень просто, — прямо ответил тот. — Каждый час я останавливался на десять минут. И в то время, как ты продолжал рубить лес, я точил свой топор.
Երկու փայտահատ ինչ-որ կերպ կռվեցին, որ իրենցին մեկը ավելի շատ կկրճատի անտռաը առավոտից մինչեւ ցերեկը չորսը:Առավոտյան տղամարդիկ ցրվեցին իրենց դիրքերը Սկզբում եկուսնել  աշխատում էին նույն տեմպերով:Սակայն մեկ ժամ անց, նրանցից մեկը լսեց թե ինչպես երկրորդը վերջացրեց կտրել:Հասկացավ որ սա իր շանսնե առաջինը փայտահատը կրկնապատկեց իր ջանքերը:Անցավ տաս րոպե և նա լսեց  թե երկրորդ փայտահատը որնց անցավ գրծի:և նորից նրանք աշխատում էին գրեթե  միաժամանակ երբ հանկարծ առաջին փայտահատը նորից լսեց որ իր  հակառակորդը նորց կանգ առավ:Կրկին փայտահատը ոքեվորված անցավ գործի: Նա արդեն զգում էր  հաղթանակի հոտը և տենց շարունակվեց ամբողջ օրը:Ամեն ժամ փայտահատներից մեկը դաթարում էր կտրել տաս րոպեյով, բայց երկրորդը շարունակում էր աշխատել:Հենց ժամանակը վերջացավ մեկը, ով անընդհատ աշխատում էր բավականին համոզված էր որ մրցանակը իր գրպանում է:Որն էր նրա անակնկալը, երբ նա իմացավ, որ սխալվում է:Ոնց այդպես ստացվեց հարցրեց նա իր մրցակցին ես ամեն ժամ լսում էի թե դու վոնց ես ամեն դաս րոպեն դատարում աշխատել Ինչպես կարողացաք ավելի շատ փայտ կտրել, քան ես դա հնարաոր չի Իրականում ամեն ինչ շատ պարզ է նա պատասխանեց ես ամեն ժամ ես տաս րոպե սրում էի իմ կացինը քանի դեռ դու կտրում էիր ծառեր: 













13.09.2018

1.Լրացրու տառերը և կետադրիր
Վարդանը սփրթնեց, աչքերը շողացին մռայլ մի ցոլքով, և նա վերջին հայացքով մի ակնթարթում կտրեց զորագնդերը։ Նայեց նրանց, որոնք գնում էին դեպի սխրագործություն, որ չունի մահի երկյուղ։ Ահռելի ուժ իր թիկունքում զգաց ու վճռեց կռվել մինչև վերջին շունչը։
Շիփ-շիտակ զարկեց գետի մեջ՝ ուղիղ մատյան գնդի վրա։ Հայկական այրուձիի զորագնդերը մխրճվեցին պարսիկների մեջ. սկսվեց մի ահավոր նախճիր։ Մատյան գունդը ընկրկեց և սկսեց հետ-հետ շրջվել՝ իրեն քաշելով պատառոտված ու շփոթված թևերը։ Վարդանը մի ակնթարթ տատանվեց, բայց իսկույն ևեթ մխրճվեց աջ թևը՝ Սյունյաց ուժտադրուժ զորագնդերի մեջ, որոնք չկարողանալով անդրադարձնել այդ հուժկու հարվածը, ժամանակ չունեցան սթափվելու։ Մոլեգնել սկսեց ռամկական կռիվը՝ այդ անարվեստ, բայց ոգելից կռիվը։ Թվում էր՝ վրիժառու դարերի կուտակված զայրույթն էր պոռթկում բռնակալների դեմ։

3. Ուղղակի խոսքը դարձնել անուղղակի
Սուրենը ինձ ասաց, որ նա չի առարկում, այդ մասին հայտնեմ եղբորս:
Նա ասաց հորը, որ ինքը տանը կմնա մինչև նա աշխատանքից գա:
Սմբատը հարցրեց իր հյուրին, թե նրանք երբ են վերադարձել և ինչ պիտի անեն նրանք նրան օգնելու համար:
Նա այն ժամանակ ինձ ասաց, որ ինչքան էլ փորձեն իր վրա ճնշում գործադրել, նա իր խիղճը երբեք չի կորցնի:
Ոստիկանը իրենց ասեց, որ նա իր գործն արդեն ավարտել և հիմա իրեն պետք է օգնի:
Նա, տեսնելով նորեկի վերաբերմունքը իմ և նրա նկատմամբ զայրացավ և ասաց նրան, որ նա հավաքի իր իրերը և այլևս չփորձվի անհանգստացնել ինձ և նրան:
Տանտերը ասաց Սուրենին, որ այսօրվա նրա վարմունքն ու ձևերը միանգամայն ազնվականի են, և դրանք զարմացնում են իրեն և իր հյուրերին:
5. Թարգմանիր առակը
                                         Թանգ ուսումը

Երիտասարդ, վերջերս նշանակված IBM ընկերության մենեջերին ղեկավարությունը կանչել էր ժողովի :Նա պայմանագիր էր կնքել, որով ընկերությունը կորցրել էր 10 մլն դոլլար: Երբ աշխատակիցը իր սխալը հասկացել էր, արդեն շատ ուշ էր, փողերը արդեն չկային:Մտնելով գրասենյակ և հասկանալով իր մեղքը, նա չակնկալելով, թե ինչ կասեն իրեն, ասաց.
-Ես հասկանում եմ, որ դուք իրավունք ունեք ինձ հեռացնելու , և ես ընդունում եմ իմ մեղքը, ես ընդունում եմ ձեր որոշումը:

– Հեռացնե՞լ,- ասաց ղեկավարը: Մենք ծախսել ենք 10մլն դոլլար և չենք կարող թողնել այսպիսի արժեքավոր աշխատակցին: Գնացե՛ք և աշխատե՛ք:

Քերականական աշխատանք 20.09.2018

Սկսվել էին երկու հարյուր ինսունմեկերորդ օլիմպիական խաղերը. երեք հարյուր ութսունհինգ թվականն էր: Մի քանի ամիս առաջ՝ գարնան սկզբին, արագոտն սուրհանդակներն Օլիմպոսից ուղևորվել էին կայսրության բոլոր կողմերը, նույնիսկ նրա սահնամաններից դուրս՝ ազդարարելու առաջիկա խաղամրցումների մասին: Խաղերի մրցակարգը ՝վաղնջական ժամանակներում օրենսդիր Լիկուրգոսի ձեռքով գրված, պատվիրում էր մրցումների ժամանակաշրջանում ռազմական գործողությունների դադարեցում, և պատերազմող կողմերի միջև հաշտությունը տևում էր ավելի քան հարյուր օր:Հետմիջորեի արևի կլոր սկավառակները կախվել էր Օլիմպոսի վրա՝ իր ոսկեդեղձան ճաճանչներով շռայլորեն լուսավորելով նրա` դարերի համար կառուցված վեհապանձ տաճարներն ու հուշարձանները:Խաղերին մասնակցում էին ամենքը՝ ունևորները, չքավորները, կտրիճ ըմբոստներն ունշանավոր զորավարները, նաև հասարակ զորականները:
Երբ ձայնեց եղջերափողը, ճանապարհի շրջադարձի վրա երևացին ծիրանագույն հանդերձներով պատանիները` հուժկու մարմիններով. նրանք տանում էին կայսեր պատգարակը:

Սյունակներից ընտրիր մեկական արմատ և կազմիր բարդ բառեր.

բարեհույս- բարեհամբույր, բարեսիրտ, բարեհոգի, բարեգործ, բարեկամ, բարեսեր
ուղտաբեռ- ուղտագնաց, ուղտաբուծություն, ուղտադրուժ, ուղտատեղի
արժանապատիվ- արժանահավատ, արժանիք, արժեթուղթ, արժանահիշատակ
ավետաբեր- ավետիք, ավետել, ավետարան
թոռ- թոռնիկ, թոռնորդի, թոռնեթոռն, թոռնաղջիկ
տիրակալ- տիրամայր, տիրապետություն, տիրաբար, տիրացություն, տիրուհի
մորթազերծ- մորթապաշտ, մորթել, մորթի, մորթոտել, մորթ
բեռ- բեռնակիր, բեռնանավ, բեռնաթափել, բեռնավթար, բեռնվածություն, բեռնատար
Բառարանի օգնությամբ գտիր տրված բառերի բացատրությունը.

Առինքնել- գրավել,հրապուրել, գռփել- խլել, կորզել, կողոպտել, աղճատել- աղավաղել, փչացնել, դաջել- տպել, դրոշմել, խծուծել-խծուծով անցք՝ ճեղք կալնել, ծեփել, մածել, տարակուսել- երկմտել, կասկածել, երկբայել, կարապետ-առաջնորդ, ուղեցույց, ռահվիրա, քաջք- բարի կամ չար առասպելական ոգի, դև, դշխո-թագուհի, առհավատչյա-գրավական, գրավ, երաշխիք, բացարկ- մերժում, տարտամ-դանդաղ, համաշարժ, անամոք-անսփոփ, վշտալից, անարգ-ստոր, նվաստ,անպատիվ, ապիկար-անկարող, անձեռնահաս, ապաշնորհ, անըդունակ:

Քերականական աշխատանք 28.09.2018


Մի օր դղյակի դուռը բացվեց, և այնտեղից դուրս ելավ մի դեռնատի պատանի՝ սրարշավ նժույգի վրա, ընտիր ասպազենով գոտևորված: Նրա հետևից երկաթյա նիգերը կնքեցին երկփեղկ դարպասը: Պատանին, վճիտ հայացքը շուրջը ձգելով, խթանեց նժույգը, սլացավ երկնահուպ լեռներով, անդնդախոր ձորերով, ոտք դրեց մարդկային աշխարհը: Ինչպես մի փետուր, նա ընկավ հողմերի ու հեղեղների ամենակուլ բերանը: Հյուրընկալվեց վայելքի տաճարներում, խմեց աստղափրփուր գինին, վայելեց խրախճանքներ ու խնջույքներ, անհագուրդ ընբոշխնեց գեղեցիկ պչրուհիների, ծեքծեքող գեղուհիների սերը:Այսպես հոսեց կյանքը, ու երբ արծաթազօծվեցին նրա գեղեցիկ գլուխն ու ընչացքը, վերադարձավ և անապաստան ճամփորդի պես բախեց դղյակի դուռը: Սպասեց, սպասեց,և բացող չեղավ: Բախեց բա վերստին, բայց ,ավաղ, հավիտյան փակ էր դղյակի դուռը. նրան ոչ ոք չէր սպասում:
Սյունակներից ընտրիր մեկական արմատ և ածանց և վերջածանցավոր բառ ստացիր.

գանձանակ+արան= գանձարան
ինքնաթափ+ովին=ինքնովին
ուժագիծ+եղ=ուժեղ
գոգաթիակ+նոց=գոգնոց
ձեռնամարտ+ոց=ձեռնոց
կունասական+անոց=կուսանոց7

Առարանի օգնությամբ գտիր հետևյալ բառերի բացատրությունները.
ամիճ-Զանազան մրգերի խառնուրդ՝ որպես աղանդեր:
անթացուպ- Ցուպ, որին հենվելով քայլում են կաղերը կամ ոտքը կտրած մարդիկ
կռուփ-բռունցք
ակութ-Կերակուր եփելու օջախ:
գեղմ-բուրդ
գուղձ-կոշտ հողակտոր
ամեհի-անզուսպ
բռնազբոսիկ- Հարկադրաբար՝ ոչ կամովին կատարված-
զգլխիչ-Գլխին խփող, հարբեցնող:
արգասավոր- արդյունավետ
ազնավուր
բագին-զոհասեղան
անդաստան-դաշտ
խթան-Հեծյալի կոշիկների կրունկներին ամրացվող մետաղյա հարմարանք՝ ձիուն խթանելու համար, կոշկախթան:
բավիղ-լաբիրինթոս

Այդ ձեռագրերի մեջիրենց մտքի ու վրձնի լուսավոր մտքերն են թողել Հայաստան երկրի այնպիսի հանճարներ, ինչպիսիք են Դավիթ Անհաղթն ու Գրիգոր Նարեկացին, Սարգիս Պիծակն ու Թորոս Ռոսլինը:
Արձակագիր Նար-Դոսի գրչին են պատկանում Աննա Սարոյան, Տանտիրոջ աղջիկը, Սպանված աղավնին վիպակները, Մահը վեպը, պատմվածքներ և այլ երկեր:
Վասպուրականի թագավոր Գագիկ Արծրունին օրեցօր շենացնում էր Վանա լճի ափերն ու կղզիները. Մանվել ճարտարապետը նրա պատվերով Սուրբ Խաչ տաճարը կառուցեց Աղթամար կղզում:Թողած իրենց կիսավեև ոստանը՝ Վաչեն ու Ոստականի Անիից եկել էին նոր Նախիջևան, օթևան փնտրելու օտար ու անհյուրընկալ այդ երկրում՝ Ռուսաստանում: